5 Phong tục ngày Tết cổ truyền của người Việt Nam

Tết Nguyên đán là lễ hội lớn nhất trong các lễ hội truyền thống của Việt Nam với đa dạng các phong tục tập quán. Những ngày là Tết dấu mốc quan trọng để bắt đầu cho việc khởi đầu một năm mới với những điều tốt đẹp nhất, mang đến hy vọng một năm mới an lành, may mắn, thành công cho người người, nhà nhà.

Tục xông đất 

Xông đất là người bước chân đầu tiên vào nhà bắt đầu sau lễ giao thừa. Tục xông đất đã có từ lâu đời ở nước ta. Mọi người quan niệm ngày mùng 1 khai trương một năm mới họ cho rằng vào ngày này nếu mọi việc diễn ra suôn sẻ may mắn cả năm sẽ được tốt lành thuận lợi.

Ngay sau thời khắc giao thừa bất cứ người nào bước từ ngoài vào nhà với lời chúc năm mới thì người đó chính là người đã xông đất cho gia chủ. Người khách đến thăm nhà đầu tiên trong một năm cũng vì thế mà quan trọng. Cứ cuối năm mọi người cốt cố ý tìm xem người trong bà con hay láng giềng có can chi hợp với can chi của năm mới đó với tính vui vẻ linh hoạt đức độ và thành công để nhờ sang thăm. Người đến xông đất thường chỉ đến thăm Chúc Tết đầu năm khoảng 5 đến 10 phút chứ không ở lại lâu còn cho mọi việc trong năm mới và mọi việc trong nhà được trôi chảy thông suốt.

Tục xuất hành và Hái lộc đầu năm 

Xuất hành là lần đi ra khỏi nhà đầu tiên trong năm, thường được thực hiện vào ngày tốt đầu tiên của năm mới để tìm may mắn cho bản thân và gia đình. Trước khi xuất hành, người ta phải chọn ngày hoàng đạo, giờ hoàng đạo, và các phương hướng tốt để mong gặp được các quý thần, tài thần, hỷ thần.

Riêng miền Bắc, xuất hành đầu tiên là chùa hay đền. Sau khi cúng lễ, mọi người có tục xin hoặc tự bẻ lấy một cành lộc để mang về nhà lấy may lấy phước, đó là tục hái lộc.

Ở miền Trung và miền Nam không có tục hái lộc đầu năm.

Tục Chúc Tết

Sáng mùng 1 Tết còn gọi là ngày Chính Đán, mọi người tụ tập đông đủ để chúc thọ ông bà, cha mẹ và các bậc cao niên. Trong ngày 3 ngày Tết, mọi người thường tổ chức thăm viếng họ hàng để gắn kết tình cảm giữa gia đình họ hàng. Lời chúc tết thường là sức khỏe, phát tài phát lộc, gặp nhiều may mắn, mọi ước muốn đều thành công.

Ngoài ra ngày Tết còn là để mọi người đi thăm hỏi hàng xóm, bạn bè, những người thân thiết đối với gia đình, để chúc họ một năm mới an khang và cũng để tình cảm gần gũi thân thiết hơn.

Tục mừng tuổi 

Người lớn thường mừng tuổi bằng tiền cho các em nhỏ vào ngày Tết. Tiền được để trong phong bao lì xì màu đỏ. Lý do phong bao màu đỏ vì màu đỏ sẽ xua đuổi ma quỷ và mang may mắn đến cho những người nhận nó.

Người ta gọi là tiền mừng tuổi nhận được trong ngày Tết thường là tiền mở hàng hay tiền lì xì. Ngày xưa còn có lệ cho tiền vào phong bao với số lẻ chứ không phải tiền chẵn, ngụ ý tiền này sẽ sinh sôi nảy nở thêm nhiều.

Tục hóa vàng và ngày khai hạ 

Tục hóa vàng 

Thường thì ngày mùng 4 Tết mọi người thường sẽ làm lễ cúng tổ tiên đã về ăn tết với con cháu. Bên cạnh đó, còn đốt nhiều vàng mã để tiền nhân về cõi âm có thêm tiền vốn đầu năm đặng phù hộ, độ trì cho con cháu hậu thế làm ăn phát đạt.

Ngày nay, mọi nhà vẫn theo tục hóa vàng nhằm ngày mùng 4 hoặc mùng 5 Tết. Ngày hôm đó, gia đình sẽ làm cơm đốt vàng mã gửi người thân khuất bóng với lời cầu nguyện một năm mới nhiều may mắn.

Ngày khai hạ 

Ngày mùng 6 hoặc mùng 7 Tết là ngày cuối cùng của chuỗi lễ hội Tết. Trong ngày này, những người dân ở nông thôn nơi mà vẫn còn tục dựng cây nêu trong ngày Tết sẽ làm lễ hạ cây nêu. 

Lễ hạ nêu còn được là gọi là lễ khai hạ, kết thúc dịp Tết Nguyên Đán và bắt đầu bước vào việc làm ăn trong năm mới từ nhiều từ ngày mùng 8 hoặc mùng 9 tháng giêng. Ở những tỉnh, thành phố lớn trên cả nước không còn tục lệ này nữa. Sau khi hóa vàng thì coi như hết Tết và bắt đầu một năm mới.

Kết luận

Trên đây là 5 phong tục ngày Tết cổ truyền của người Việt Nam. Blackstones kính chúc quý gia đình một năm mới An khang Thịnh vượng, may mắn và bình an. 

♦ Tìm hiểu thêm:
• 3 ngày Tết và những việc cần làm để may mắn cả năm
• Các lễ cúng ngày Tết Nguyên Đán cần nhớ!