7 quy định về tang phục cần lưu ý trong đám tang người Việt

Trong văn hóa người Việt, tang lễ không chỉ là dịp để tiễn đưa người đã khuất mà còn là cơ hội để thể hiện lòng hiếu kính, tôn trọng với tổ tiên và người thân. Việc tuân thủ các quy định về tang phục tang lễ đóng vai trò quan trọng, giúp duy trì những giá trị truyền thống sâu sắc.

Bài viết này sẽ giới thiệu đến bạn 7 quy định tang phục người Việt cần lưu ý, từ trang phục của con trai, con gái, con dâu, con rể cho đến các cháu trong gia đình, giúp bạn nắm rõ hơn về phong tục tang lễ Việt Nam và những quy tắc quan trọng trong việc thể hiện lòng kính yêu và tưởng nhớ người thân đã ra đi.

Phong tục về tang phục đám tang

Nghi thức mặc tang phục (đồ tang) được gọi là lễ thành phục (thọ tang) để tỏ lòng đạo hiếu với ông bà tổ tiên và còn giúp khách viếng, người ngoài phân biệt được mối quan hệ họ hàng của người nhà đối với người đã mất. Sau đây là 7 quy định về đồ tang của từng thành viên trong gia đình.

Tang phục của con trai khi cha mẹ mất

Tất cả con trai, kể từ trưởng nam trở xuống, khi cha mẹ qua đời đều phải đội mũ vành tròn, thường gọi là khăn vành ré bện bằng bẹ chuối, có miếng vải sô cột ngang với sợi dây chuối bện nhỏ trên mũ, có quai quàng xuống cằm, nếu để tóc dài thì phải buông xoã.

Bên trong mặc tang phục bằng vải gai rẻ tiền màu trắng, bên ngoài phủ áo vải sô. Thắt lưng ngoài áo bằng dây chuối, chân đi đất để tỏ lòng chí hiếu. Nếu tang cha thì áo phải may trái sống lưng và xổ gấu, cũng như quần. Nếu tang mẹ thì quần áo cũng giống như trên nhưng không xổ gấu.

Khi cha mất, con trai chống gậy tre trúc, còn khi mẹ mất thì chống gậy vông (cây ngô đồng).

Tang phục của con gái khi cha mẹ mất

Khi cha mẹ mất, tất cả con gái dù lớn tuổi hay nhỏ tuổi đều mặc trang phục giống con dâu, vì con dâu cũng được coi như con cái trong gia đình. Tuy nhiên, có thể xổ gấu hay vén gấu tùy theo hoàn cảnh. Trong trường hợp khi con gái đã gả chồng, nếu gia đình chồng không đồng ý thì không được mặc tang phục như chị dâu, mà phải mặc đồ tang bằng vải gai hoặc vải thô xấu.

Khi cha mẹ chồng mất, con gái và con dâu mặc quần áo sô, khăn sô, đầu đội mũ lúp hai lớp trong bằng vải thô gai xấu. Bên ngoài mặc áo vải sô có dây chuối nhỏ quàng một vòng thả xuống cằm.

Tang phục của con dâu khi bố mẹ chồng mất

Cổ nhân dạy rằng “dâu con rể khách”, ngụ ý là người con gái xuất giá phải theo khuôn phép nhà chồng. Khi cha mẹ chồng mất, người con dâu, đặc biệt là dâu trưởng, mặc khăn sô, quần áo sô như chồng, nhưng không chống gậy, đầu đội mũ lúp hai lớp trong bằng vải thô gai xấu. Bên ngoài mặc áo vải sô có dây chuối nhỏ quàng một vòng thả xuống cằm, xõa tóc, chít thêm khăn tang.

Tang phục của con rể khi bố mẹ vợ mất 

Khi cha hay mẹ vợ mất, con rể mặc quần áo trắng dài bằng vải gai xấu, đội mũ mấn. Mũ mấn là chiếc khăn trắng quấn vành, thêm miếng vải màu trắng phủ lên giữa khăn tang, thêm sợi dây chuối nhỏ quàng lên đầu buông quai xuống cằm. Con rể không cần chống gậy, đi giày vải, giày gai hoặc đi chân đất tùy ý.

Tang phục cho cháu chắt

Trong tang lễ của người Việt, việc mặc tang phục cho các cháu cũng rất quan trọng để thể hiện lòng hiếu kính với ông bà, tổ tiên. Dưới đây là một số quy định về tang phục cho các cháu trong gia đình:

• Cháu trai nội: Mặc tang phục trắng như con rể, chỉ khác ở chỗ phải đi chân đất hoặc giày rơm để bày tỏ lòng hiếu kính. Đầu đội mũ lúp bằng miếng vải gai thô xấu, tóc phải xõa, quần áo cũng bằng loại vải trắng gai thô xấu.
• Cháu gái nội: Mặc tang phục trắng tương tự như cháu trai, nhưng đội mũ lúp bằng vải gai thô, tóc phải xõa.
• Cháu ngoại: Mặc tang phục giống cháu nội, nhưng có dấu hiệu phân biệt, thường là đội khăn trắng có dấu chấm xanh.
• Cháu họ nội ngoại: Đầu quấn khăn trắng.
• Chắt nội ngoại: Dùng tang vàng.
• Chút nội ngoại: Tang phục được dùng sắc đỏ như khăn đỏ, quần áo đỏ.

Tang phục của chồng mặc tang vợ

Khi vợ mất, người chồng mặc tang phục như con mặc tang mẹ, chống gậy vông, nhưng thời gian để tang thường chỉ kéo dài 1 năm, đến khi giỗ đầu. Nếu cha mẹ chồng vẫn còn sống thì người chồng mặc tang phục như trên, nhưng không cần chống gậy (vì chữ hiếu chưa trả xong)

Tang phục của vợ mặc tang chồng

Khi chồng mất, người vợ mặc áo vải sô, quấn khăn sô (trường hợp này giống với tang phục con dâu để tang cha mẹ chồng. Trước đây, thời gian vợ để tang chồng là 3 năm. Tuy nhiên ngày nay đã có những thay đổi, thường sẽ để tang trong vòng 1 năm đến khi giỗ đầu.

Tìm hiểu thêm Những điều cần biết về phong tục 5 bậc tang chế

Quy định chung về tang phục đối với con cháu

Khi một thành viên trong gia đình hoặc dòng tộc qua đời, con cháu cần có trách nhiệm đội tang. Nhìn chung, quy định về trang phục tang lễ đối với con cháu tương đối đơn giản rõ ràng và không quá phức tạp.

• Tang phục dành cho con trai bao gồm quần áo sô gai, sổ gấu kèm gậy chống. Nếu cha mất, sử dụng gậy tre; nếu mẹ mất, sử dụng gậy vông. Ngoài ra còn có mũ rơm và dây chuối.
• Đối với con gái, tang phục là bộ đồ trắng kèm đài che mặt.
• Con dâu mặc tang phục tương tự như con gái: bộ đồ trắng với đài che mặt.
• Con rể mặc quần tang trắng và đội khăn tang trắng.
• Các cháu đội khăn trắng có dấu hiệu phân biệt: cháu nội đội khăn có dấu chấm đỏ, trong khi cháu ngoại đội khăn có dấu chấm xanh.

Xem thêm Đám tang của người Việt và 4 phong tục tang lễ

Kết luận

Hiểu rõ và tuân thủ các quy định về trang phục trong đám tang không chỉ thể hiện sự tôn trọng và hiếu kính đối với người đã khuất, mà còn giúp duy trì những giá trị văn hóa truyền thống của người Việt. Việc chuẩn bị tang phục đúng cách cho các thành viên trong gia đình, từ con trai, con gái, con dâu, con rể đến các cháu, là cách thể hiện tình cảm và sự gắn kết với tổ tiên, dòng tộc.

Trong những thời khắc đầy cảm xúc này, Blackstones sẽ tư vấn hỗ trợ với gia quyến về tang phục và cả quy trình thực hiện nghi thức tang lễ một cách chuẩn xác. Dịch vụ tang lễ Blackstones với sự tận tâm và hiểu biết sâu sắc về các phong tục tang lễ Việt Nam luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn, đảm bảo mọi nghi thức được thực hiện chu đáo và trang trọng nhất.

Blackstones không chỉ là một dịch vụ, mà còn là người bạn đồng hành, giúp bạn vượt qua nỗi đau và tôn vinh kỷ niệm về người thân đã ra đi.

7 quy định tang phục cần lưu ý trong đám tang người Việt