Tang lễ người Hoa và 17 nghi thức đặc trưng

Đám tang của người Hoa mang màu sắc văn hóa đặc trưng và khác biệt. Cùng Blackstones đọc bài viết này nếu bạn đang chuẩn bị tham dự một đám tang của người Hoa. Chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ về nghi thức và quy trình của 1 buổi lễ tang Trung Hoa.

Nghi thức tổ chức tang lễ người Hoa được cử hành theo 17 nghi thức

Phong đám tang người Hoa được cử hành theo 17 nghi thức đặc trưng, thể hiện sự kính trọng và tiếc thương đối với người đã khuất.

Nghi thức phủ liễm

Phủ liễm (Đình thi), nghi thức này rũ bỏ quần áo của người mất. Thi thể được đặt bên cửa sổ phía Nam và đắp một loại chăn liệm đặc chế.

Nghi thức phục hồn

Phục hồn (chiêu hồn) người nhà gọi hồn người đã khuất bằng cách lấy áo cũ của họ chạy ra cửa phía Bắc gọi tên ba lần “hãy quay về đi”, sau đó mặc lại áo cho họ. Nghi thức này mang hình thái tín ngưỡng cổ, thể hiện việc níu kéo người mất.

Nghi thức phụng thể phách tinh thần

Nghi thức trang điểm, đi giày cho thi thể và để cơm rượu ở phía Đông, sát người chết để cúng quỷ thần.

Nghi thức điếu táng

Điếu táng (Tụy) là nghi thức người thân và bạn bè đến viếng người mất, đồng thời đưa chăn áo tặng cho người chết.

Nghi thức vi minh

Gia quyến làm một lá cờ viết tên người mất, cắm vào gậy trúc và đặt ở phía Tây trước nhà.

Nghi thức trần tập sự cập hưu dục, phạn hàm chi cụ

 Nghi thức bày các dụng cụ dùng để tắm rửa, thay quần áo và độ phạn hàm cho người mất.

Nghi thức hưu dục, phạn hàm, tập thi

Người mất sẽ được thay đồ, tắm rửa, phạn hàm và mặc ba bộ áo mới “tam xương”.

Nghi thức thiết trùng

Thiết trùng là nghi thức khắc ván gỗ ghi tên người mất, tượng trưng cho linh hồn của người quá cố. Trong đó, linh hồn người mất còn được gọi là “trùng”

Nghi thức vu bốc trạch triệu, táng nhật

Thầy cúng chọn ngày và vị trí mộ bằng cách bói mai rùa. Gia chủ đưa đồ cúng ra nơi chôn cất làm lễ trước.

Nghi thức ký tịch

Trước khi hạ táng hai ngày, gia chủ đứng trước linh cữu khóc lần nữa và thông báo thời gian đưa ma.

Nghi thức trần tiểu liễn cập điện tiểu liễn soạn

Đặt áo quần (do người thân tặng) vào quan tài của người mất. Nam nữ phải bỏ hết trang sức và quấn tóc lên đầu. Đàn ông phải để lộ cánh tay, không ngừng dẫm chân khóc và đưa cơm rượu cúng cho người mất. Đêm đó, gia quyến đốt đèn trong sân nhà suốt đêm.

Nghi thức đại liễm

Đại liễm (Nhập quan) diễn ra là lúc mọi người đem quần áo dùng cho đại liễm, cơm rượu, cỗ cúng và quan tài đặt ở trong nhà. Gia chủ cùng người thân đặt thi hài vào quan tài.

Nghi thức thành phục

Gia quyến mặc áo tang và tiến hành cúng cơm cho người mất. Chi tiết trong phần quy trình bên dưới.

Nghi thức chiêu tịch khốc điện

Gia quyến đón tiếp khách viếng. Trước hôm an táng một ngày, gia quyến chuyển linh cữu đặt ở linh cữu đặt ở Tổ miếu và để trần 1 cánh tay vừa khóc vừa nhảy.

Nghi thức hạ táng

Gia quyến bày cỗ cúng ra cửa, cử hành lễ và công bố lễ vật mọi người đem tặng cho người mất. Chủ nhân và khách viếng cùng chuyển linh cữu ra mộ và hạ táng. Chủ nhân nam quay mặt về hướng Tây, chủ nhân nữ quay mặt về hướng Đông (không được khóc). Sau khi lấp đất xong, chủ nhân mới khóc và nhảy “dõng vô toán”.

Nghi thức phản khóc cập ngu lễ

Gia quyến rước linh vị người mất quay về tổ miếu, đặt trên tuẫn cung (linh đường). Gia chủ vừa khóc vừa nhảy để thể hiện sự đau buồn và an ủi người chết lần nữa.

Nghi thức phụ tế

Gia chủ đem thần chủ người mất đặt ở vị trí thích hợp trong tổ miếu để hưởng cúng lễ tổ tiên. Sau đó chuyển linh vị về nhà thờ, hết hai năm mãn tang mới mang về tổ miếu thờ.

Quy Trình Trong Tang Lễ Người Hoa

Blackstones chia sẻ quy trình tổ chức tang lễ người Hoa với 9 giai đoạn đặc trưng:

Tống Chung (Trước Lúc Lâm Chung)

Trước khi một người qua đời, gia đình túc trực bên cạnh chăm sóc. Khi người thân hấp hối, họ được di chuyển từ phòng ngủ ra giường ván đặt ở chính đình. Nam giới được đặt ở chính tẩm, bên phải; nữ giới ở nội tẩm, bên trái.

Theo phong tục, chính giữa nhà là vị trí tốt nhất để người sắp mất có thể an tâm ra đi. Nếu người mất trong giường ngủ, linh hồn sẽ bị mắc kẹt và không thể siêu thoát. Vì vậy, việc di chuyển người sắp mất ra khỏi phòng ngủ là quan trọng trong văn hóa Trung Hoa.

Sơ Chung

Thi thể người quá cố được đặt trên chiếu trong nội đường, gọi là “hạ tháp.” Đầu hướng ra ngoài, dưới chân đặt một chiếc đĩa hoặc chén nhỏ đựng dầu để thắp đèn gọi là “trường minh đăng,” tượng trưng cho ánh sáng của người đã khuất.

Gia đình tiến hành “phục lễ” và chiêu hồn, gọi hồn người quá cố trở về từ mộ tổ tiên. Sau đó, nghi thức khóc than xác nhận rằng người thân đã thực sự qua đời (ngay từ lúc người thân trút hơi thở cuối cùng chính là lúc lâm chung).

Nhập Liệm

Nhập liệm là nghi thức đặt thi hài người quá cố vào quan tài, thực hiện trang nghiêm và cẩn trọng. Sau lễ nhập liệm, gia đình tiến hành “thủ linh” hoặc “hộ lĩnh,” con cái và người thân luân phiên túc trực bên người mất cho đến tiến hành nhập quan.

Báo Tang

Khi có người thân qua đời, gia đình thông báo tin buồn cho họ hàng và láng giềng đến phúng điếu. Lập danh sách người cần thông báo, cử người đại diện đi báo tin hoặc gọi điện nhắn tin, chuẩn bị sổ tang để ghi nhận những người đến viếng, và sắp xếp người tiếp đón khách viếng.

Thành Phục

Việc đội tang diễn ra nghiêm ngặt. Thành phục là nghi lễ mặc tang phục đúng vai vế với người mất, giúp nhận biết mối quan hệ giữa người sống và người đã khuất.

Phúng Điếu

Khi khách đến phúng điếu, người đội tang gần gũi nhất quỳ xuống chào đón. Khách được mời đến linh đường, khấu đầu 4 lần trước linh cữu. Sau khi tang gia đáp lễ, khách được hướng dẫn đến phòng giao lễ.

Tiếp Tam

Lễ tống tam tổ chức vào chiều tối ngày thứ ba sau khi người mất qua đời. Tăng chúng tụng kinh lễ Phật, con cái người mất đốt ngựa xe giấy ở hướng tây của nhà, mong người thân vãng sanh về cõi Tây phương Cực Lạc.

Phát Dẫn

Phát dẫn và hạ tang đánh dấu thời điểm kết thúc tang lễ. Phát dẫn hướng dẫn linh hồn người quá cố về nơi an nghỉ cuối cùng, trong khi hạ tang là nghi thức hạ quan tài xuống huyệt mộ.

Cư Tang

Cư tang thể hiện lòng hiếu thảo và tôn kính người đã khuất. Gia đình tạm dừng sinh hoạt thường ngày để tưởng nhớ người mất. Thời gian cư tang kéo dài 3 năm, con cháu mặc đồ tang và kiêng vui chơi.

Tang lễ là một phần quan trọng trong văn hóa người Hoa, thể hiện sự tôn kính và hiếu thảo với người đã khuất. Việc tổ chức tang lễ theo đúng phong tục giúp gia quyến giảm bớt gánh nặng và tạo sự an ủi trong lúc đau buồn.

Tìm hiểu thêm TỔ CHỨC TANG LỄ NGÀY NAY ĐÃ THAY ĐỔI NHƯ THẾ NÀO?

Trang Phục Trong Tang Lễ Người Hoa

Trong văn hóa Trung Quốc, trang phục tang lễ và màu sắc thể hiện ý nghĩa và phản ánh mối quan hệ giữa người đã khuất và người còn sống. Có 5 loại tang phục chính trong tang lễ người Hoa, mỗi loại biểu thị một mối quan hệ khác nhau:

Trảm Thôi (Đại tang)

• Tang phục cấp cao nhất, dành cho con cái khi để tang cha mẹ hoặc vợ tang chồng. Nếu không có con trai, cháu đích tôn phải chịu thay.
• Làm từ vải gai thô, mép vải không khâu, dây lưng gai quấn chặt quanh thân, đi giày cỏ, đội mũ quấn dây gai, cầm trượng khốc tang bồng.
• Mặc trong 3 năm, người mặc được coi là “hiếu tử.”

Tư Thôi (Cơ Niên)

• Mặc trong 1 năm kể từ ngày mất, nên được gọi là tang một năm chống gậy.

Đại Công

• Chất liệu làm từ vải gai mịn đã qua gia công, có màu ngà.
• Mặc trong 9 tháng.

Tiểu Công

• Chất liệu làm từ vải gai mịn hơn, có màu trắng, thường sử dụng cho anh em trai.
• Mặc trong 5 tháng.

Ti Ma

• Chất liệu làm từ vải tinh chế màu trắng.
• Mặc trong 3 tháng.

Tìm hiểu chi tiết tại Tang phục tang lễ và những điều cần biết!

Trang phục tang lễ truyền thống người Hoa biến đổi qua các triều đại, phản ánh sự phân biệt tầng lớp và mối quan hệ gia đình. Màu trắng là chủ đạo, thể hiện lễ chế “trọng nam, trọng đích,” nhấn mạnh vai trò nam giới và con trưởng.

Trên đây là những chia sẻ về nghi thức tổ chức tang lễ người Hoa. Có thể thấy rằng, người Hoa rất chú trọng đến việc tổ chức tang lễ cho người mất. Do vậy, việc tìm kiếm và lựa chọn dịch vụ tổ chức tang lễ phù hợp là điều vô cùng cần thiết, giúp gia quyến giảm bớt gánh nặng trong lúc tang gia bối rối. Liên hệ ngay với dịch vụ tang lễ Blackstones để được tư vấn và hỗ trợ nhanh nhất.

Tang lễ người Hoa và 17 nghi thức đặc trưng