Dạo báo đầu ngày, tin tức mới nhất từ Dân Trí, khai quật bí ẩn của con hẻm Tây Sơn, Hà Nội có hàng trăm bộ hài cốt trong sành quách an táng ngay ngắn. Sự việc này đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận và các nhà nghiên cứu. Những nhà khảo cổ đã lý giải như thế nào về chuyện này? Cùng Blackstones đọc bài viết này để có câu trả lời về sự kì lạ này.
Lại phát hiện mới ở ngõ 167 Tây Sơn
Trong quá trình thi công hệ thống thoát nước tại ngõ 167 Tây Sơn, phường Quang Trung, quận Đống Đa, Hà Nội, lực lượng chức năng đã phát hiện tổng cộng 408 tiểu sành chứa hài cốt. Các tiểu sành này được tìm thấy ở độ sâu khoảng 1m, kích thước khoảng 20x80cm, xếp san sát nhau.
Đây không phải lần đầu tiên khu vực này phát hiện nhiều hài cốt. Năm 2015, trong quá trình đào cống thoát nước trên vỉa hè phố Tây Sơn, công nhân cũng phát hiện gần 200 bộ hài cốt không xác định được danh tính. Trong nhiều năm qua, khi thi công nhà cửa, các hộ dân sống tại đây cũng phát hiện các bộ hài cốt dưới đất với số lượng khác nhau. Tổng số hài cốt được phát hiện tại đây từ trước đến nay không dưới 600 bộ.
Những giải thuyết của nhà sử học Việt Nam
PGS.TS Nguyễn Lân Cường, Tổng Thư ký Hội Khảo cổ học Việt Nam, cho biết: “Đây không phải là các di chỉ khảo cổ bởi nếu là di chỉ khảo cổ, các thi thể phải được chôn trong đất chứ không phải trong tiểu. Chẳng hạn thời kỳ Đông Sơn chôn người trong mộ đất hoặc các quan tài bằng thuyền, bên trong còn có các đồ tùy táng.”
Ông cũng loại bỏ khả năng đây là hài cốt của những người chết đói năm 1945 hoặc do dịch bệnh, bởi các nạn nhân thường được chôn tập thể hoặc rải rác, không được chôn cất trang trọng trong tiểu sành.
PGS.TS Nguyễn Lân Cường nghiêng về khả năng đây là di hài của những chiến binh Việt Nam. Sau khi họ hy sinh, người dân đã cải táng đưa vào tiểu rồi sắp xếp, chôn tại khu vực này. Tuy nhiên, để xác định cụ thể là chiến binh nào, trận đánh nào thì cần nghiên cứu kỹ lưỡng hơn.
Nhà sử học Dương Trung Quốc cũng chia sẻ giả định số hài cốt có liên quan đến nghĩa sĩ Tây Sơn, khoảng cuối thế kỷ thứ 18. Nghĩa sĩ Tây Sơn được thờ chung tại chùa Kim Sơn (Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội) nhưng chưa ai tìm hiểu được về nơi chôn cất. Việc chôn cất sau khi cải táng có phần kín đáo, san bằng, không để lại dấu tích gì thì có thể có lý do liên quan đến vấn đề lịch sử.PGS.TS Nguyễn Lân Cường nhấn mạnh, chưa từng có khu phố nào ở Hà Nội phát hiện ra nhiều hài cốt vô danh được chôn cất dạng này. Ông cho rằng, cần nghiên cứu làm rõ tính lịch sử của khu phố, tìm hiểu xem trước đây có trận đánh nào diễn ra ở đây không, đặc biệt khi khu vực này gần gò Đống Đa.
Cách xác định niên đại của hài cốt
Việc xác định niên đại của các bộ hài cốt có thể thông qua ADN hoặc đo số lượng carbon-14. Tuy nhiên, những hài cốt này đã bị tiêu khá nhiều nên việc xác định niên đại có thể gặp khó khăn. Hiện tại, các cơ quan chức năng đang tiếp tục nghiên cứu và làm rõ nguồn gốc, niên đại của các bộ hài cốt này để có phương án xử lý phù hợp.
Công trình đang thi công sẽ được xử lý ra sao?
Sau khi phát hiện sự việc, chính quyền phường Quang Trung và quận Đống Đa đã yêu cầu đơn vị liên quan tạm dừng thi công hạ tầng kỹ thuật trong ngõ 167 Tây Sơn. Đến ngày 21/11, số lượng hài cốt được xác định lên tới gần 150 bộ. Bà Hứa Thị Xuân Liên, Chủ tịch UBND phường Quang Trung, cho biết qua tìm hiểu thông tin từ người dân xung quanh, xác định đây là tiểu cốt của những người dân bình thường, có từ khoảng 50-70 năm về trước.
Người dân sinh sống tại con phố này cũng chia sẻ, các bậc cao niên trong ngõ kể rằng, trước đây khu vực này là nghĩa trang, song không ai biết các tiểu quách có từ bao giờ, nguồn gốc ra sao, chỉ đến lúc xây nhà, làm đường, cải tạo vườn hoa mới phát hiện ra. Khu vực này trước đây từng là nghĩa trang của ấp Thái Hà cũ. Các bộ hài cốt được tập hợp vào tiểu mới và làm thủ tục an táng theo quy định. Dự kiến, các bộ hài cốt sẽ được an táng tại Nghĩa trang Yên Kỳ, xã Phú Sơn, huyện Ba Vì.
Kết luận
Việc phát hiện hàng trăm bộ hài cốt tại ngõ 167 Tây Sơn đã gợi mở nhiều suy nghĩ về cách chúng ta tôn vinh và tưởng nhớ những người đã khuất. Trong bối cảnh đó, Blackstones tự hào là đơn vị cung cấp dịch vụ tang lễ trọn gói chuyên nghiệp tại Việt Nam, luôn đồng hành cùng gia quyến trong hành trình tiễn đưa người thân về nơi an nghỉ cuối cùng một cách tận tâm và trọn vẹn.
Hãy để Blackstones cùng bạn trên hành trình tôn vinh và tưởng nhớ, giúp người đã khuất an nghỉ thanh thản và mang lại sự an tâm cho những người ở lại. Liên hệ ngay hotline 0868 57 67 77 để được hỗ trợ và chuẩn bị cho kế hoạch tang lễ viên mãn.
▶▶ Giải pháp mới chu toàn hữu sự, gạt bỏ lo lắng tài chính lẫn tâm lý hỗn loạn: chi tiết KẾ HOẠCH TRĂM TUỔI